M&A là gì? Tại sao cần biết M&A là gì?

Trong một thế giới hiện đại, mỗi ngày bạn phải đối mặt với vô số các chiến lược của đối thủ cạnh tranh. Đó được coi là yếu tố sống còn trên thị trường hiện nay. Vậy m&a là gì? Nếu còn những băn khoăn và thắc mắc, hãy cùng chúng tôi giải quyết vấn đề đó ngay sau đây.

M&A là gì? Tại sao cần biết M&A là gì?

M&A được vạch tắt bởi hai từ tiếng Anh: Mergers (sáp nhập) và Acquisitions (mua lại). M&A là hoạt động giành quyền kiểm soát doanh nghiệp, bộ phận doanh nghiệp (gọi chung là doanh nghiệp) thông qua việc sở hữu một phần hoặc toàn bộ doanh nghiệp đó.

M&A (mua lại và sáp nhập) dường như trở thành một cụm từ được phát âm cùng nhau, cùng nghĩa với nhau, tuy nhiên trên thực tiễn chúng có những điểm khác biệt và cần hiểu rõ giữa sáp nhập và mua lại:

Sáp nhập: là thể loại kết hợp mà hai công ty thường có cùng quy mô, thống nhất gộp chung cổ phần. Công ty bị sáp nhập chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang công ty nhận sáp nhập, cùng lúc chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập để trở thành một công ty mới.

Mua lại: là thể loại kết hợp mà một công ty mua lại hoặc thôn tính một công ty khác, đặt mình vào vị trí chủ sở hữu mới. Tuy nhiên thương vụ này không sử dụng ra đời một pháp nhân mới.

BÀN CHUYỆN M&A TRÊN TV

Tôi nhìn thấy một chương trình TV về giám đốc điều hành, khi MC hỏi một chuyên gia đại loại là nguyên nhân nào là cần thiết khi quyết định kinh doanh sáp nhập doanh nghiệp – M&A (nói chung, k nói trường hợp cá biệt), vị chuyên gia trả lời là yếu tố dòng tiền và chiến lược nhân sự.

k biết người khác thấy sao, chứ theo tôi sử dụng M&A mà chỉ chú trọng dòng tiền và plan nhân sự thì e rằng chỉ thấy ngọn mà k thấy gốc. M&A là câu chuyện chiến lược, mô hình mua bán. Nó liên quan đến kế hoạch công ty (nếu M&A ngoài ngành) hay plan mua bán (nếu M&A cùng ngành) của cả cty đi mua và cty bị mua. Mà kế hoạch thì đâu chỉ có dòng tiền và nhân sự? Dòng tiền (cash flow) và nhân sự (HR- human resources) chỉ là những thứ thuộc về kế hoạch chức năng, chỉ là phần ngọn trong khi chiến lược công ty / plan mua bán mới là phần gốc. Và để quyết định cái nguồn này, cần nhiều thứ khác chứ không chỉ có cash flow và HR chỉ là thứ yếu.

Việc mua một cty chỉ vì dòng tiền (giả dụ có một trường hợp cá biệt như vậy) thì cũng xuất phát từ một chiến lược tổng thể của cty đi mua (đã được hoạch định cụ thể trước khi mua). plan tổng thể này tất nhiên là có nghiên cứu khía cạnh tài chính (finance nói chung, chứ không chỉ dòng tiền).

Tương tự như Masan mua Vinacafe Biên Hòa tốt tỷ phú Thái Lan mua Sabeco là xuất phát từ một plan tổng thể, trong đó thành phần tài chính (bao gồm dòng tiền) chỉ là một phần của plan này mà thôi. Thường, khi tiến hành M&A mà chỉ chú ý dòng tiền thì sẽ hay bị “mắc kẹt” trong chuyện giá cả, khó lòng thương lượng được. Nếu dòng tiền của cty bị mua đã rất tốt thì giá có thể sẽ rất cao; còn nếu dòng tiền kém (hay âm) thì giá sẽ thấp. Cần hiểu rằng ngay cả khi dòng tiền rất kém thì cty luôn luôn đủ sức có tiềm năng phát triển rất cao và bên thâu tóm chỉ cần bơm tí tiền vào là đủ sức đưa cty trở về trạng thái khỏe mạnh và cất cánh!

Khi định giá công ty (để mua), người đọc không chỉ chú trọng đến nguyên nhân tài chính mà còn nhiều thành phần phi tài chính khác như plan, thương hiệu, thị phần, hệ thống phân phối, thế mạnh không giống biệt, tiềm năng tiến triển, các thành phần synergy (hiệp lực) trong tổng thể…. bởi thế, nếu chỉ quan tâm cash flow, có thể sẽ định giá sai và mua sai (vì bị đắt tiền kẹt trong tính toán này). Các cá mập muốn săn mồi hay các công ty có dự định bán mình cho cá mập, hãy chú ý nhiều hơn vào những thứ trên, thay vì chỉ chằm chằm vào chuyện tiền ra, tiền vào (dòng tiền) và chuyện nhân sự.