Hàng hóa là gì?
Hàng hóa (goods or commodities) là hàng hóa kinh tế hữu hình (máy giặt, bột giặt, dụng cụ, máy móc…) trực tiếp hay gián tiếp đóng góp vào việc thỏa mãn nhu cầu của con người.
Trong kinh tế chính trị Marx-Lenin, hàng hóa cũng có thể định nghĩa là sản phẩm của lao động thông qua trao đổi, mua bán.
Hàng tiêu dùng & hàng đầu tư là những thành tố cần thiết tạo nên tổng sản phẩm trong nước.
Hàng hóa kinh tế là các hàng hóa khan hiếm hay các hàng hóa mà mọi người muốn mua nhiều hơn khi điều kiện cho phép.
(Tài liệu tham khảo: Nguyễn Văn Ngọc, Từ điển Kinh tế học, Đại học Kinh tế Quốc dân)
Các thuộc tính của hàng hóa
Để đồ vật biến thành hàng hóa cần phải có:
– Tính ích dụng đối với người dùng.
– Giá trị (kinh tế), nghĩa là được chi phí bởi lao động.
– Sự hạn chế để đạt được nó, nghĩa là độ khan hiếm.
Sự đổi mới và phát triển nhận thức đối với đời sống kinh tế dẫn đến cách hiểu hàng hóa không như những nhà kinh tế cổ kính xác định. Phạm trù hàng hóa mất đi ranh giới của sự hiển hiện vật lý của vật thể và tiến sát đến gần phạm trù giá trị. Tiền, cổ phiếu, quyền chiếm hữu nói chung, quyền sở hữu trí tuệ nói riêng, sức lao động, v.v. được xem là hàng hóa trong khi chúng không nhất thiết có các tính chất như đã liệt kê trên.
Giá trị sử dụng
+ Khái niệm: Giá trị sử dụng của hàng hóa là công dụng của hàng hóa rất có thể thỏa mãn nhu cầu gì đó của con người, không kể nhu cầu đó được thỏa mãn trực tiếp hay gián tiếp.
+ Đặc trưng giá trị sử dụng của hàng hóa:
* Hàng hóa có thể có một hay nhiều giá trị sử dụng hay chức năng khác biệt. Số lượng giá trị sử dụng của một vật Chưa hẳn ngay một lúc đã phát hiện ra được hết, mà nó được bắt gặp từ từ trong quá trình phát triển của khoa học – kỹ thuật.
* Giá trị sử dụng là một phạm trù vĩnh viễn vì giá trị sử dụng hay công dụng của hàng hóa là do thuộc tính tự nhiên của vật thể hàng hóa quyết định.
* Giá trị sử dụng của hàng hóa chỉ bộc lộ khi loài người sử dụng hay tiêu dùng (tiêu dùng cho chế tạo, tiêu dùng cho cá nhân), nó là nội dung vật chất của của cải, không kể cơ chế cộng đồng của của cải đó như thế nào.
* Hàng hóa ngày càng đa dạng, nhiều chủng loại, hiện đại thì giá trị sử dụng càng cao.
Giá trị hàng hóa
Một vật, khi đã là hàng hoá thì nhất thiết nó phải có giá trị sử dụng. Nhưng chưa hẳn bất kỳ vật gì có giá trị sử dụng cũng đều là hàng hoá. Như vậy, một vật muốn biến thành hàng hóa thì giá trị sử dụng của nó phải là vật được sản xuất ra để bán, để bàn bạc, cũng tức là vật đó phải có giá trị bàn luận. Trong kinh tế hàng hoá, giá trị sử dụng là cái mang giá trị trao đổi. Muốn hiểu được giá trị hàng hóa phải đi từ giá trị trao đổi.
+ Giá trị trao đổi:
* Khái niệm: Giá trị trao đổi là một quan hệ về số lượng, là một tỷ lệ theo đó những giá trị sử dụng loại này được trao đổi với các giá trị sử dụng loại khác.
* Ví dụ: 1 m vải = 10 kg thóc
* Hai vật thể khác biệt có thể bàn thảo trao đổi với nhau thì giữa chúng phải có cơ sở chung gì đấy. Vì những hàng hóa khác nhau về giá trị sử dụng nên không thể lấy giá trị sử dụng để thống kê các hàng hóa. Các hàng hóa khác nhau chỉ có một thuộc tính chung làm cho chúng rất có thể so sánh được với nhau trong khi trao đổi: những hàng hóa đều là sản phẩm của lao động, sản phẩm của lao động là do lao động xã hội hao phí để sản xuất ra hàng hóa đó. Bản chất các chủ thể khi bàn thảo hàng hóa với nhau là trao đổi lao động chứa đựng trong hàng hóa. Trong ví dụ trên, giả sử người thợ dệt tạo nên sự được 1 m vải mất 5 giờ, người nông dân tạo được 10 kg thóc cũng mất 5 giờ. Trao đổi 1 m vải lấy 10 kg thóc thực chất là bàn thảo 5 giờ lao động sản xuất ra 1 m vải với 5 giờ lao động chế tạo ra 10 kg thóc.
Như vậy, hao phí để sản xuất ra hàng hóa là cơ sở chung của bàn thảo gọi là giá trị hàng hóa.
+ Khái niệm: Giá trị của hàng hoá là lao động cộng đồng của người sản xuất kết tinh trong hàng hoá.
+ Đặc trưng của giá trị hàng hóa:
* Giá trị là thuộc tính xã hội của hàng hóa.
* Giá trị là một phạm trù lịch sử, nghĩa là nó chỉ tồn tại ở các phương pháp chế tạo có sản xuất & bàn bạc hàng hóa.
* Giá trị hàng hóa biểu thị quan hệ chế tạo xã hội, có nghĩa là quan hệ kinh tế một trong những người sản xuất hàng hóa. Trong nền kinh tế dựa trên cơ chế tư hữu về tư liệu chế tạo, quan hệ kinh tế giữa người với người thể hiện thành quan hệ giữa vật với vật. Hiện tượng vật kẻ thống trị mgười gọi là sự sùng bái hàng hóa, khi tiền tệ xuất hiện thì đỉnh cao của sự sùng bái hàng hóa là sự sùng bái tiền tệ.
* Giá trị trao đổi chỉ là chế độ biểu thị của giá trị; giá trị là nội dung, là cơ sở của giá trị bàn luận. Giá trị đổi mới thì giá trị bàn bạc cũng đổi mới theo.
– Mối quan hệ giữa hai thuộc tính của hàng hóa
+ Hàng hoá là sự thống nhất của hai thuộc tính giá trị sử dụng & giá trị. Hai thuộc tính trên đều do cùng một lao động sản xuất ra hàng hóa.
+ Hai thuộc tính của hàng hóa là sự thống nhất của các mặt đối lập. Sự đối lập & mâu thuẫn giữa giá trị sử dụng & giá trị biểu hiện ở chỗ: người tạo ra sự hàng hóa đem bán chỉ để ý đến giá trị hàng hóa do mình làm nên, nếu họ có chú ý đến giá trị sử dụng cũng là để sở hữu được giá trị. Ngược lại, người mua hàng hóa lại chỉ chăm chú đến giá trị sử dụng của hàng hóa, nhưng muốn tiêu dùng giá trị sử dụng đó người mua phải trả giá trị của nó cho tất cả những người bán. Nghĩa là quá trình thực hiện giá trị tách rời quá trình thực hiện giá trị sử dụng: giá trị được thực hiện trước, tiếp đến giá trị sử dụng mới được thực hiện.
Nguồn: Tổng hợp